kinh nghiệm về thi công xây dựng

Bản vẽ thiết kế:
Tại sao phải cần bản vẽ thiết kế?
- Bản vẽ thiết kế rất quan trọng, nó định hình căn nhà, kích thước, kiểu xây, cách bố trí sắp xếp đồ đạc trong nhà... , quan trọng không kém đấy là phần kết cấu ngôi nhà, nó như khung xương và bàn chân của con người vậy, kết cấu của ngôi nhà quyết định độ bền vững của ngôi nhà, bên cạnh đấy, bản vẽ thiết kế còn theo công trình lâu dài khi sau này, muốn sửa chữa, cải tạo, nâng cấp ngôi nhà được dễ dàng hơn (nhất là hệ thống ngầm như điện, nước..).Xu hướng bây giờ mọi người thường để không gian thông thoáng từ trước ra sau, hạn chế những bức tường ngăn khiến cho ngôi nhà rộng rãi hơn, thoáng đãng hơn, nhiều ánh sang hơn. Bố trí ánh sáng, không gian như thế nào là do người KTS, điều này thì mỗi KTS có 01 phong cách khác nhau nên khó có thể nói ai hơn ai được.

- Bản vẽ thiết kế cũng rất quan trọng, vì qua đấy, chủ nhà và nhà thầu có thể tính toán, theo dõi chi tiết được khối lượng vật tư được sử dụng vào ngôi nhà, cũng như khối lượng công việc phát sinh tăng giảm trong quá trình xây dựng.

1- Phần Móng:

- Tùy thuộc vào quan điểm định nghĩa của mỗi người, riêng tôi quan niệm phần móng là bàn chân con người, là cái gốc cây, với gốc khỏe, cây mới lớn và đứng vững được, con người chỉ có thể đi lại tốt trên đôi bàn chân nếu đôi bàn chân đấy khỏe

- Vậy cũng giống như móng căn nhà, cần phải có ông thiết kế và tính toán phần móng, thép như thế nào, bê tông ra làm sao, chiều cao móng, chiều sâu đặt móng như thế nào.

- Tùy thuộc vào từng nền đất, chiều cao căn nhà mà có các loại móng khác nhau cho căn nhà. Vào nền đất yếu thì có các phương án xử lý nền móng khác nhau: cọc tre, cọc cừ, cọc bê tông 25x25, 30x30… Không phải nhà thầu thi công nào hay tổ đội nào cũng có những kiến thức về xử lý nền móng, vì vậy chủ nhà nên tham khảo thật kỹ trước khi đưa ra quyết định xử lý móng như thế nào.

- Về kỹ thuật thi công:

Các công việc phần móng:

+ Đào đất hố móng

+ San sửa nền hố móng bằng thủ công (Đập đầu cọc nếu có ép cọc)

+ Đổ bê tông lót móng, lót nền vệ sinh, bể nước,..

+ Gia công lắp dựng cốt thép đáy móng, cốt thép giằng móng, cốt thép cột chờ, cốt thép đáy bể nước (dầm đáy bể nước nếu có)

+ Gia công lắp dựng ván khuôn đáy móng, ván khuôn giằng móng, cổ cột, đáy, dầm đáy bể nước…

+ Đổ bê tông đáy móng, giằng móng, cột, đáy bể, dầm đáy bể

+ Xây tường móng, tường bể…

+ Trát tường bể nước, bể phốt… chống bể nước, bể phốt.

Trong các công việc về phần móng, chủ nhà nên chú ý kỹ thuật gì?

+ Đầu tiên phải nói đến kỹ thuật đan thép, đơn giản lắm nhưng cũng phức tạp với ai không biết.

Khi các nhà thầu hay các tổ đội vào thi công, họ đều tư vấn cách đan thép, nhưng có 1 lưu ý nhỏ, nối thép, mối nói phải sole với nhau, chiều dài nối thép là 3D, ví dụ: thép móng là thép D18, vậy chiều dài mối nối là 54cm, các phần gia cường lực tại các vị trí giữa dầm cột ra sao, bụng dầm móng thế nào.

+ Bê tông: yêu cầu đầm kỹ, đầm chặt khi đổ bê tông, không các bọt khí còn lại trong bê tông, gây hiện tượng rỗ mặt bê tông, khiến nước và các hợp chất khác có trong đất và nước chạy vào trong, ăn mòn thép theo thời gian gây yếu kết cấu móng của công trình. Sau khi đổ bê tông xong, mặt bê tông se lại, yêu cầu tưới nước bảo dưỡng bê tông liên tục, đảm bảo độ ẩm bề mặt bê tông để bê tông đạt cường độ tốt nhất, trong 7 ngày đầu tiên, bê tông đạt được 75- 80% cường độ thiết kế, vì vậy trong thời gian ninh kết bê tông, không nên làm các công tác thi công nặng quá ảnh hưởng đến độ ninh kết của bê tông. Độ phủ bê tông cũng rất quan trọng, yêu cầu với các cấu kiện dầm độ phủ bê tông từ 2-3cm nhé, độ phủ bê tông chính là lớp bảo vệ cốt thép nhé.

+ Công tác ván khuôn, chính là công tác tạo hình, kiến trúc cho phần móng, vì vậy, khi thi công tránh hiện tượng phình cốt pha, vừa gây lãng phí bê tông, vừa mất mỹ quan thẩm mỹ.

+ Trước khi đổ bê tông, chú ý làm sạch mặt bê tông lót, tránh các tạp chất lẫn vào bê tông làm ảnh hưởng đến cường độ chịu lực của kết cấu

+ Xây bể: Với bể nước ngầm bạn nên xây tường 200, gạch đặc, trát 02 mặt, đánh bong chống thấm, tránh hiện tượng thẩm thấu từ ngoài vào làm ô nhiễm nguồn nước sinh hoạt, tránh càng xa bể phốt và các công trình thoát nước bẩn càng tốt, với bể phốt, chủ nhà có thể xây tường gạch đặc, tường 110, trát và chống thấm kỹ, tránh bể phốt ngấm ra, ô nhiễm các phần đất xung quanh, ảnh hưởng đến nước sinh hoạt của gia đình sử dụng sau này.

Sự quan trọng của phần thô
Như trên đã nói, nhiều người – thậm chí cả thợ nghĩ phần thô không quan trọng – đó là một quan niệm sai lầm. Đúng ra thì: không có phần nào là không quan trọng cả, nhưng quan trọng nhất là phần thô. Quan niệm sai lầm xuất phát bởi cách nhìn nhận vấn đề không đi từ bản chất của quá trình xây dựng. Họ chỉ thấy rằng khi kết thúc một ngôi nhà, thì những gì nhìn thấy là gạch ốp lát, là tường sơn, là cửa, là thiết bị vệ sinh, là đèn… Có ai nhìn thấy cái cột ẩn trong tường, có ai nhìn thấy thép trong sàn, hoặc những viên gạch sau lớp trát nằm cùng nhau tạo nên bức tường như thế nào…?

Phần thô là tiền đề quan trọng cho tất cả các quy trình, hạng mục, các bộ môn thi công sau này. Phần thô càng tốt, càng chuẩn, càng chính xác thì những phần sau thi công càng thuận tiện, càng tiết kiệm chi phí và thời gian, giảm thiểu ảnh hưởng tiêu cực đến công trình (như đục phá, chỉnh sửa…)

Nếu tính toán kỹ, khi thi công phần thô sẽ làm cho các nội dung sau thuận lợi chính xác. Ngược lại, cứ làm ào ào với cách nghĩ: rồi hoàn thiện sẽ xử lý được hết; thì có thể hậu quả sẽ khôn lường. Ví dụ: các hệ thống dầm cột chuẩn sẽ làm cho quá trình xây khối xây thuận tiện; bề mặt bêtông phẳng, chuẩn sẽ làm cho lớp áo trát chất lượng hơn. Nếu như phần bêtông thừa thì hay phải đục bỏ rất mất thời gian và ảnh hưởng đến chất lượng kết cấu do chấn động cơ học, còn trong trường hợp cấu kiện bêtông bị non kích thước sẽ phải đắp bù nhiều vữa. Lớp vữa dày cũng có giới hạn, nếu đắp nhiều vữa quá, thì lớp này có thể dễ bị bong ra khỏi bề mặt. Cần nắm rõ và tính toán những vị trí thoát nước xuyên dầm sàn bêtông để đặt lỗ chờ, tránh tình trạng đục phá. Ở phần khối xây, phải nắm rõ những vị trí xung yếu để có quy cách xây thích hợp, đảm bảo kết cấu. Những vị trí khoan vít, treo thiết bị nặng, hàn chân sắt vào tường… phải được xây gạch đặc. Có những chuyện rất nhỏ nhưng nếu không để ý lại thành vô duyên. Ví dụ như nguyên tắc xây tường đôi thì sau khoảng năm đến sáu hàng lại có một hàng xoay viên để “khóa” lại. Hàng xoay này thường xây gạch đặc để tăng cường độ cứng cho tường và tránh lỗ ở gạch lỗ hở ra ngoài. Có trường hợp thợ nề xoay hàng đúng cao độ đi dây của thợ điện. Hệ quả là thợ điện đục rất vất vả mà tường bị phá rất nhiều, gây yếu tường.

Phần thô – đặc biệt là bêtông càng chính xác, càng chuẩn càng tốt. Việc trát lại một bức tường, lát lại một ô sàn… đơn giản và đỡ tốn kém hơn nhiều so với việc phải “xử lý” bêtông nếu như không đảm bảo chất lượng hay kích thước của cấu kiện sau khi tháo dỡ ván khuôn (cốppha).

Thô mà tinh

Thô để mà tinh. Thô cũng cần tinh. Người viết bài này nhiều lần làm việc ở công trường, tiếp xúc với thợ, hay được nghe thợ khoe: Anh/em làm cái nhà A, B… đắp bao nhiêu phào chỉ – tuyệt vời luôn; hay ốp lát nhà C, D… cả mấy trăm m2 cực đẹp… Tôi thường bảo rằng: đừng nói những cái đó vội, anh hãy thể hiện trình độ qua việc làm phần bêtông, rồi xây hết tường bao – chưa trát sẽ thấy trình độ thế nào. Hoặc là: trát hoàn thiện không khó, hãy thể hiện trình độ bằng một bức tường xây gạch trần không trát! Sự thực là nhiều thợ hãi, “gợi ý”, nài nỉ kiến trúc sư hay chủ nhà hãy xây trát bình thường rồi… ốp gạch thẻ.

Thực ra, thô không hẳn là cái phần bên trong, xấu xí rồi cũng sẽ bị giấu đi, sau những lớp trát, ốp, lát… hay nằm ẩn sâu đâu đó không nhìn thấy. Phần thô hoàn toàn có thể phô diễn với vẻ đẹp khoẻ mạnh, thô mộc, thậm chí là tinh tế của nó. Cả thế giới biết đến một phong cách sử dụng bêtông trần của kiến trúc sư người Nhật Tadao Ando. Tất nhiên để có những sản phẩm bêtông trần quyến rũ và làm đẹp cho kiến trúc như vậy không phải là chuyện dễ. Ta cũng có thể thấy nhiều công trình cổ, công trình cũ xây bằng đá, bằng gạch từ xa xưa, đâu có trát-ốp-lát gì, đâu có vật liệu bọc bề mặt; mà vẫn đẹp kỳ lạ. Thô đấy, mà tinh!

Trở lại chuyện thi công phần thô. Nên hiểu rằng đây là nội dung quan trọng nhất. Ngôi nhà có thể được sửa chữa, thay đổi vật liệu bề mặt, thiết bị, màu sắc… bởi thời gian. Nhưng phần thô không thay đổi được, khó thay đổi. Mà phần thô càng chắc, càng chuẩn… thì việc điều chỉnh phần hoàn thiện càng không khó.

Lựa chọn nhà Thầu
Khi bạn đã có trong tay bản thiết kế ngôi nhà mơ ước, mua được vật liệu xây dựng thì lúc này bạn cần chọn nhàthầuuy tín, kinh nghiệm với đội thợ có tay nghề cao, giá cả hợp lý. Những kinh nghiệm chọn nhà thầu dưới đây sẽ giúp bạn tìm được nhà thầu tốt và có một ngôi nhà thật ưng ý.
Hầu hết các chủ nhà thường hỏi người quen thân, nhờ giới thiệu các nhà thầu. Ngoài ra, chủ nhà còn có thể nhờ vào các mối quan hệ khác, nhờ chuyên gia xây dựng tư vấn để chọn được nhà thầu tốt.
Nhà thầu tốt là nhà thầu chuyên sâu trong lĩnh vực xây dựng,có tinh thần trách nhiệm cùng đội thợ có tay nghề cao. Bên cạnh đó, đơn vị nhận xây nhà cần có thiết bị thi công đầy đủ, trực tiếp thi công, giá cả hợp lý, an toàn lao động, thi công đúng tiến độ, đảm bảo yêu cầu kỹ thuật và hạn chế các chi phí phát sinh.

Bạn cần chọn nhà thầu nhận xây nhà có kinh nghiệm và trình độ
Tiêu chí thời gian
Chủ nhà cần thỏa thuận với nhà thầu về tiến độ thi công từng hạng mục công việc cụ thể và quy định rõ ràng trong hợp đồng, nếu đơn vị nhận xây nhà không đảm bảo đúng tiến độ thì sẽ trừ bao nhiêu phần trăm.
Căn cứ vào bảng tiến độ này, chủ nhà sẽ kiểm tra, đôn đốc công việc và quyết toán với nhà thầu về các hạng mục công việc thực hiện. Thông thường, với dạng nhà phố đơn giản, thi công thuận lợi thì thi công trong 5 tháng. Với những công trình đòi hỏi sự cầu kỳ hơn hoặc như biệt thự thì có thể kéo dài 1 năm hoặc lâu hơn.
Chú ý tiêu chí giá cả
Không chọn nhà thầu có giá thấp
Bạn không nên chọn nhà thầu có giá thấp quá vì họ sẽ rút ruột công trình, bày vẽ phát sinh để kiệm lợi nhuận. Hoặc họ sẽ làm việc cầm chừng, kéo dài tiến độ thi công và có thể bỏ ngang công trình bất cứ lúc nào.
Ngoài ra, một số đơn vị nhận xây nhà bỏ giá thấp để khách hàng thấy lợi và lựa chọn. Tuy nhiên, họ lại chọn vật liệu kém chất lượng để bù vào phần chênh lệch, làm ảnh hưởng đến chất lượng công trình.

Ngày nay việc xây dựng hay thi công các công trình dân dụng như nhà phố, biệt thự, khách sạn thường được chủ đầu tư chọn đơn vị thi công, hay còn gọi là nhà thầu để giao công trình theo 3 hình thức: nhân công, phần thô và hoàn thiện. Việc này tùy thuộc vào quan điểm, công việc, khả năng tài chính và sự am hiểu của chủ đầu tư về lĩnh vực xây dựng, sự tin tưởng của chủ đầu tư đối với đơn vị thi công.

Thi công phần nhân công
Đây là gói thầu xây dựng mà chủ đầu tư và đơn vị thi công tiến hành, theo hình thức chủ nhà mua toàn bộ vật tư từ sắt, xi măng, cát đá, gạch, các loại vật liệu hoàn thiện.
Khi chọn hình thức xây dựng phần nhân công hay thi công, chủ đầu tư có quan niệm nhà thầu sẽ "ăn bớt" vật tư, hoặc dùng vật tư không “chắc”. Đây là quan điểm cũ, lỗi thời chỉ đúng cho trường hợp những cá nhân, những đơn vị thi không chuyên nghiệp hoặc không trọng chữ tín, xem thường khách hàng và nghề nghiệp của mình.
Với hình thức này, đa số chủ đầu tư - chủ nhà - thường rảnh rỗi, hoặc am hiểu về cách thức xây dựng, mua được nguồn vật tư giá tốt. Còn lại, đơn vị thi công chỉ cung cấp giàn giáo, coffa, máy móc phục vụ thi công, đội thợ, phụ… Khi tiến hành công việc, hai bên sẽ thống nhất với nhau tổng diện tích căn nhà, tổng giá trị công trình, đơn giá trên m2...
Đối với gói thầu này thì sẽ có nhiều nhược điểm xảy ra, do đó hai bên thường phát sinh mâu thuẫn trong quá trình thi công vì các lí do sau đây:
Nhà thầu đa phần là thợ hoặc cai tự nhận thi công, đội thợ tay nghề không cao.
Đơn vị thi công thường mượn pháp nhân để lấy dấu ký hợp đồng
Đơn vị thi công thường tính phát sinh so với lúc nhận công trình
Đơn vị thi công thường làm nhanh, ẩu để có khối lượng công việc, để tận dụng nguồn thợ làm công trình khác.
Các vật tư sử dụng thường lãng phí, hao hụt..
Chủ đầu tư phải túc trực để bảo quản vật tư, xuất kho...
Chủ đầu tư mua vật tư giá cao vì không thường xuyên mua...
Tóm lại, đối với gói thầu thi công phần nhân công thì chủ đầu tư thường thay đổi thiết kế hoặc tư xây theo ý của mình rất nhiều. Chính những điều này, cộng thêm tay nghề và kinh nghiệm của những ông thầu nhận phần nhân công, khi hoàn thiện ngôi nhà sẽ không có chất lượng và thẩm mỹ cao.

Thi công phần thô
Đối với gói xây dựng này, chủ đầu tư chỉ cung cấp các vật tư hoàn thiện như: gạch lát nền, thiết bị vệ sinh, các loại cửa, sơn nước, bóng đèn, rèm cửa, đá ốp cầu thang, tay vịn, trần thạch cao …Còn đơn vị thi công sẽ cung cấp các hạng mục sau:
Cung cấp coffa, giàn giáo, máy móc phục vụ việc thi công.
Cung cấp công nhân: thợ, phụ để thi công hoàn thiện công trình như sơn nước, hệ thống điện nước, lát gạch....
Cung cấp các loại vật tư xây dựng thô: cát, đá, xi măng, bột trét.
Khi tiến hành xây dựng phần thô (thi công phần thô) thường có các điểm thuận lợi như sau:
Chủ đầu tư thường chủ động trong việc lựa chọn vật tư hoàn thiện.
Đơn vị thi công chủ động trong việc giám sát, sử dụng các loại vật tư xây dựng.
Đơn vị thi công đảm bảo tiến độ, chất lượng công trình vì không chạy theo khối lượng công việc, tuyển chọn thợ, phụ có tay nghề cao
Chủ đầu tư chỉ cần dành thời gian để kiểm tra công trình, hoặc thuê giám sát công trình
Hầu hết các công trình chủ đầu tư thường chọn gói thầu thi công phần thô hay xây dựng phần thô, vì chủ đầu tư dành thời gian để giám sát hoặc chọn mua các loại vật tư hoàn thiện. Tuy nhiên, việc chọn gói thầu nào thường do chủ đầu tư quyết định và thương lượng với nhà thầu.

Thi công phần hoàn thiện
Gói thầu thi công phần hoàn thiện hay xây dựng phần hoàn thiện (chìa khóa trao tay) thường được các chủ nhà không chuyên chọn lựa. Khi đó chủ đầu tư sẽ giao trọn gói cho đơn vị thi công bao gồm phần nhân công và vật tư thô, vật tư hoàn thiện (không bao gồm thiết bị nghe nhìn, thiết bị nhà bếp, đồ nội thất).

Đơn vị thi công tiến hành các công việc:
Cung cấp coffa, giàn giáo, máy móc phục vụ việc thi công.
Cung cấp công nhân: thợ, phụ để thi công hoàn thiện công trình.
Cung cấp các loại vật tư xây dựng thô và hoàn thiện: cọc ép, cát, đá, xi măng, bột trét, sơn nước, gạch lát nền, các loại cửa, thiết bị vệ sinh, tay vịn và đá ốp cầu thang, đèn trang trí, trần thạch cao...
Ưu điểm của loại hình này như sau:
Chủ đầu tư không phải dành thời gian cho việc chọn mua các loại vật tư hoàn thiện như gạch, thiết bị vệ sinh, cửa, đèn
Đơn vị thi công chủ động trong việc triển khai công việc, điều động vật tư, công nhân.
Chủ đầu tư thường chủ động và đưa ra ý kiến trong việc lựa chọn vật tư hoàn thiện khi ký kết hợp đồng.
Đơn vị thi công chủ động trong việc giám sát, sử dụng các loại vật tư xây dựng tránh hư hao, mất mát không đang có.
Tóm lại việc chủ đầu tư chọn gói thầu thi công phần hoàn thiện để giao cho đơn vị thi công hay không còn tùy thuộc vào điều kiện của chủ đầu tư và uy tín của nhà thầu. Thông thường chủ đầu tư giao cho đơn vị thiết kế thi công trọn gói để đảm bảo sự hợp lý, logic trong thiết kế, thi công.